Dit artikel schreef ik voor Kanosport, een uitgave van het Watersportverbond. Het verscheen in maart 2025. Onderaan deze pagina is een downloadbare PDF versie.
Door een aangeboren aandoening gaat mijn gehoor achteruit. Vooral het verstaan van spraak is lastig. In het voorjaar van 2022 begon ik met kajakken bij Kano Rijnland in Leiderdorp. Na twee keer huren, wilde ik graag handiger worden met in- en uitstappen en iets leren over veiligheid. In dit verhaal vertel ik mijn ervaring.
Mijn hoortoestellen hebben waterdichtheid klasse IP68. Dat betekent dat ze goed tegen regen en spatwater kunnen en ook tegen kort onderdompelen. Met douchen en zwemmen doe ik ze altijd uit. Ik wil ze natuurlijk niet verliezen. Daarom heb ik ze vanaf het begin uitgedaan zodra we het water opgaan. Dat heb ik ook steeds aangegeven bij trainers en vaarleiders.
Op het water hoor ik nog best veel: vogels, gespetter en geklots en de stemmen van de mensen om me heen. Natuurgeluiden maskeren mijn tinnitus (oorsuizen) waar ik normaal gesproken zonder hoortoestellen best last van heb: één van de vele prettige dingen van deze sport. Spraak verstaan is lastiger. Het lukt als de wind de goede kant op staat en ik het gezicht van de spreker kan zien.
Bij de beginnerscursus kwam ik verrassend vlot mee. Dat was heerlijk om te ervaren. Ik leer graag door af te kijken en dan is kajakken een goede sport. Een natte uitstap was wel even een eng idee: meestal is draaien vervelend en geeft het duizeligheid. Maar eenmaal in het water bleek ik niet bang en het uitstappen ging prima. Van kanopolo hebben we een clinic gehad als onderdeel van de cursus. Dat was erg gaaf maar niets voor mij. Te snel en te ruig, ik ben meer een toervaarder.
Na de beginnerscursus ben ik mee gaan trainen met onze grootwatergroep. Reddingen, allerlei speelse en serieuze oefeningen. Grote lol, soms meer naast dan in je boot en heel veel leren. Ik maakte zelfs een begin met leren rollen. Het was heel fijn dat een trainer één op één met me wilde werken. Als ze achter me stond, hoorde ik te weinig. Dat was griezelig. Ze is voor me gaan staan bij de voorpunt van de boot in water van ca anderhalve meter diep. Dit vraagt wel goede afstemming en ook wat durf van twee kanten.
Theorie en EHBO doen in het clubhuis is voor mij erg intensief. Of ik meedoe, hangt sterk af van mijn energieniveau. In de readers van het Watersportverbond staat gelukkig al heel veel informatie.
In september heb ik KVA examen gedaan, kajakvaardigheid A. Ook dat ging goed.
Brandingvaren was te intensief voor me. Ook voelde ik me daar onzeker omdat ik te weinig kon communiceren. Een tocht op de Westerschelde in rustige weersomstandigheden was wel een succes. Al met al bevalt kajakken me zo goed, dat ik zelfs een eigen boot heb gekocht. Ik hoop nog lang te kunnen genieten van leerzame trainingen en mooie tochten.
- Tips voor mensen met een gehoorbeperking
- Wees open over je beperking, vertel aan je instructeur of vaarleider dat je minder hoort
- Zoek samen naar oplossingen die werken voor jou en de groep
- Vaar je met hoortoestellen? Er zijn clips waarmee je je toestellen aan je kleding kunt vastmaken. En zonder hoortoestellen: in een waterdicht bakje met een droogtablet in een waterdichte tas, kun je ze bij de hand houden
- Oefen je veel in het water, dan zijn op maat gemaakte doppen een uitkomst om je oren droog te houden
- Zorg dat je stabiel in je boot zit en goed kunt omkijken, draai bij waar nodig
- Test of je het geluid van een fluitje kunt horen, veel van ons horen juist die hoge tonen minder
- Neem zo nodig luisterpauzes. Geef dat ook aan.
- Vraag informatie ook schriftelijk. De KVA-reader van het Watersportverbond is fijn.
- Mensen met een gehoorprobleem hebben meer kans op evenwichtsproblemen. Het kan zijn dat je dat met kajakken ook merkt. Probeer rustig wat er kan.
- Tips voor instructeurs en clubleden
- Maak goede afspraken met elkaar over communicatie.
- Vraag je clubgenoot wat werkt en vertrouw op wat die aangeeft.
- Harder praten is meestal niet effectief.
- Gebruik zo nodig gebaren: peddel omhoog is verzamelen.
- Ga bovenwinds liggen met je boot en zorg dat je mond zichtbaar is.
- Bij oefeningen zoals reddingen en rollen: zorg dat je elkaar kan zien.
- Luisteren is heel vermoeiend, daarom wil je clubgenoot misschien niet altijd kletsen.
- Kijk of de akoestiek in het clubgebouw beter kan. Ook andere leden hebben daar plezier van.